Wystawa o stuleciu miasta nad Parsętą pt. "Niezwykły wiek: 1839-1939", obejmuje okres jego największego rozwoju i wielkiego skoku cywilizacyjnego, przemiany z miasta twierdzy w uzdrowisko i kurort pierwszej kategorii, gdy wreszcie naturalne walory Kołobrzegu przestały służyć obronie, a wykorzystywano je z powodzeniem dla poprawy zdrowia i wypoczynku człowieka. Autorem jest Robert Dziemba, a przy powstawaniu ekspozycji współpracowała Ewa Kozak.

Wystawa, choć omawia historię pruskiego, a następnie niemieckiego miasta, spleciona została wątkami polskimi. W 1839 roku karę twierdzy odbywał w Kołobrzegu Marcin Dunin, prymas Polski. W 1939 roku trafili tu natomiast żołnierze września z Armii Pomorze, którzy zmarli z ran i zostali pochowani na cmentarzu na Karlsbergu. Tych wątków polskich jest więcej, gdyż mamy tu polskich turystów, mamy tu też polskich żołnierzy, którzy służyli w wojsku pruskiego zaborcy.

Wystawa jest zakończeniem tematycznym w Muzeum Miasta Kołobrzeg historii do końca września 1939 roku. Przełom XIX i XX wieku był do tej pory akcentowany rozwojem miasta jako nadmorskiego kąpieliska. Tymczasem nie da się w prosty sposób opowiedzieć okresu transformacji z 18 hektarów miasta gotyckiego, otoczonego nowożytnymi fortyfikacjami do nowoczesnego kurortu. To wytyczanie nowych kwartałów miasta, placów, ulic i parków. To budowa infrastruktury komunalnej: wodociągów, oczyszczalni, gazowni czy elektrowni. Do tego dochodziła infrastruktura plażowa i turystyczna, a także ogólnomiejska, obejmująca urzędy, szkoły, kościoły, a wreszcie także obiekty wojskowe, gdyż Kołobrzeg był ważnym garnizonem. Długo by tu jeszcze wymieniać, bo dochodzi do tego jeszcze kwestia kolei żelaznej, normalno- i wąskotorowej, a także dróg. Wspominamy także osoby odpowiedzialne za tę transformację.

Historię omawiają zabytki związane z koleją, administracją miejską, parafialną i wojskową. Są to zabytki związane z kołobrzeskim przemysłem i produkcją, w tym browarnictwem. Są miejskie pamiątki. Nie brakuje przedmiotów codziennego użytku. Są one świadectwem kompozycji i dekompozycji wewnątrz miasta, odbudowy ze zniszczeń po 1807 roku, ale także przebudowy, która była naturalnym procesem dostosowania miasta do zwiększającej się liczby mieszkańców, ale także turystów.

Zbiory na wystawę pochodzą ze stale powiększanej kolekcji Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Wsparły nas także następujące osoby: Ernst Schroeder, Związek Dawnych Kołobrzeżan, Tomasz Łowkiewicz, Krystyna Strzyżewska, Ryszard Orchowski, Jan Orliński i Grupa PARSĘTA, Ireneusz Sawicki. Na wystawie, która jest częścią stałej ekspozycji w Muzeum Miasta Kołobrzeg, zaprezentowanych zostało ponad 100 eksponatów, w tym niektóre unikatowe, jak srebrna taca z kołobrzeskiej synagogi, czy miejskie pieczęcie. Nie brakuje pięknej ceramiki, ale także kołobrzeskich pamiątek, dokumentów, a także przedmiotów codziennego użytku.

Fot. Radosław Horanin