Ogromny wzrost cen zarówno nośników energii, jak i cen na rynku producentów energii cieplnej, ani nie jest zaskoczeniem, ani nikogo nie dziwi. Prezes Miejskiej Energetyki Cieplnej mówił o tym i ostrzegał, że będzie trudno. Pisaliśmy o tym na naszym portalu (zobacz). W lipcu, gdy MEC przygotowywał taryfy dla Urzędu Regulacji Energetyki (ten organ decyduje, jakiej ceny będzie mogło żądać przedsiębiorstwo), kołobrzescy zarządcy poprosili, aby informować ich, co dzieje się w sprawie podwyżek. Stosowną informację z prognozą wzrostu cen otrzymali w sierpniu. Ostatecznie URE nieco obniżyło wysokość taryf w stosunku do oczekiwań miejskiej spółki. W poniedziałek, Andrzej Olichwiruk poinformował nie tylko o taryfach, ale o cenie ciepła z rekompensatą (zobacz). Ponieważ pojawiły się zapytania wobec tego ile realnie będą płacić mieszkańcy, odpowiadamy, jak to będzie wyglądać we wspólnotach mieszkaniowych.

Aby we wspólnocie mieszkaniowej ponosić większe opłaty, musi to zostać uregulowane albo w zmianie uchwały gospodarczej (art. 22 ust. 3 p. 2 ustawy o własności lokali), która to reguluje, albo w uprawnieniu zarządcy do wprowadzenia wyższej opłaty. Ustawa z 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw, wprowadziła rozwiązania ochronne dla części grup odbiorców. W art. 4 tego aktu prawnego ustalono, jakie to będą grupy: gospodarstwa domowe, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe lub inne podmioty dostarczające ciepło, o których stanowią inne przepisy, albo podmioty publiczne wymienione w ustawie (jak podmioty kultury, ochotnicze straże pożarne, żłobki, szkoły, ogrzewalnie i inne). Warunkiem uzyskania średniej ceny ciepła jest złożenie sprzedawcy ciepła stosownego oświadczenia przez odbiorcę ciepła. Obowiązek ten ciąży na wspólnotach mieszkaniowych, a najczęściej zarządcach tychże wspólnot. Kto takiego oświadczenia nie złoży w terminie, na tym ciążą konsekwencje zapisane w ustawie w stosunku do właścicieli gospodarstw domowych. Taryfy ochronne dla tych podmiotów obowiązują do 30 kwietnia 2023 roku.

Warto zauważyć, że w rozumieniu ustawy o własności lokali, w ustawie nie pojawia się kategoria właścicieli lokali, a gospodarstw domowych. Takie przyjęcie przepisu powoduje, że z ceny ciepła z rekompensatą korzystać będą właściciele mieszkań, ale nie lokali, gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza. Jeśli więc ktoś ma sklep, albo biuro we wspólnocie mieszkaniowej, podmiotowo nie podlega on pod nową taryfę. Zapytaliśmy prawników, czy w takim przypadku rozliczenie ciepła fakturą przez MEC załatwia sprawę niższej ceny dla gospodarstw domowych we wspólnocie. Okazuje się, że fakt, iż wytwórca ciepła posiada informacje o liczbie gospodarstw we wspólnocie i na tej podstawie wystawi rachunek obciążający za dostawę ciepła, nie uprawnia wspólnoty do zastosowania kosztów uśrednionych, czyli na podstawie jednej stawki od metra kwadratowego każdego lokalu. Skoro zarządca wspólnoty obliczył liczbę gospodarstw domowych i przekazał ją do wytwórcy ciepła, znając koszty ciepła na podstawie taryfy, powinien uwzględnić je dla wyznaczonych w ustawie dwóch grup: gospodarstw domowych oraz podmiotów uprawionych, a także pozostałych grup, które trzeba obciążyć pełną wartością wynikającą z taryfy zatwierdzonej przez URE. W innym bowiem wypadku, jak wskazuje nasza kancelaria, dojdzie do swoistego subsydiowania skrośnego, gdy jedna grupa odbiorców będzie finansowała drugą, co więcej, ochrona stawek energetycznych dla mieszkańców będzie fikcyjna i zapłacą oni w praktyce więcej za energię, niż ustalił ustawodawca. Nie będzie miało znaczenia, że dany sposób rozliczania energii został przyjęty w dokumentach wewnętrznych wspólnoty - ustawa jest aktem wyższego rzędu niż uchwała podmiotu powołanego do istnienia na mocy ustawy o własności lokali.

Taka sytuacja powoduje, że nie tylko wytwórcy ciepła muszą obliczyć koszty według nowej normy, muszą to także zrobić wspólnoty i wyznaczyć dwa rodzaje stawek, dla taryfy ogólnej, i cennika wytwarzania ciepła z rekompensatą z Miejskiej Energetyki Cieplnej. Inne przyjęcie rozliczeń wewnątrz wspólnotowych może powodować nieważność uchwały lub roszczenia względem korekty czynszu. Warto o tym pamiętać przygotowując się do zmian kosztów ciepła we wspólnotach. Po ich obliczeniu, każdy właściciel będzie wiedział, jakie miesięczne obciążenie czeka go z tytułu ogrzania jego własnego lokalu zasilanego z MEC w Kołobrzegu.