RIO zakończyła kontrolę gospodarki finansowej gminy. Tak zwana "Dygowska Szkoła Samorządowa" nie wypadła najlepiej. Gdzie polegli eksperci?

Kontrola dotyczyła gospodarki finansowej gminy Dygowo za lata 2009-2012. Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie zarzucił wójtowi Markowi Zawadzkiemu, że po poprzedniej kontroli kompleksowej i wynikach zaprezentowanych 9 lutego 2010 roku, wójt wyeliminował jedynie część nieprawidłowości. "Ustalono, że w terminie do dnia 4 lipca 2013 r. wójt nie przedłożył Radzie Gminy projektu uchwały o utworzeniu samorządowej instytucji kultury, do czego zobowiązał się pismem z dnia 9 marca 2010 r, złożonym w odpowiedzi na wniosek pokontrolny (...)" - pisze prezes RIO. To nie koniec: "Objęte kontrolą ulgi w postaci umorzeń zaległości podatkowych, odroczenia terminów oraz rozłożenia na raty płatności podatków i zaległości z tytułu zobowiązań zostały podatnikom udzielone przez wójta bez udokumentowania ważnego interesu podatników lub interesu publicznego (13 z 21)".

Zarzuty są dość poważne. Oto kilka najciekawszych.
1. "Z powodu przedstawienia radnym nadmiernych obowiązków w przedmiocie organizacji i finansowania zadań własnych gminy z zakresu działalności kulturalnej, w tym prowadzenia biblioteki gminnej oraz zaniechania przedłożenia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego projektu stosownej uchwały, w badanym okresie ww. zadania nadal były realizowane przez Gminny Zespół Oświaty i Kultury w Dygowie, funkcjonujący na zasadach określonych dla jednostki budżetowej, zamiast w formie posiadającej osobowość prawną samorządowej instytucji kultury, samodzielnie gospodarującej przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz finansującej swoją działalność m.in. z dotacji otrzymanej od organizatora".

2. "W wyniku nierzetelnie prowadzonej weryfikacji danych wykazanych w deklaracjach złożonych przez podatników podatku rolnego (1) i od nieruchomości (1) w 2012 r. do podatkowej ewidencji księgowej wprowadzono przypisy ww. zobowiązań w kwocie 2788,56 zł wyższej od należnej".

3. "Po zwolnieniu od podatku rolnego na okres 5 lat - bez wniosku podatnika - decyzją z dnia 5 grudnia 2012 r. ww. udzielono ulgi od tego podatku, polegającej na jego obniżeniu o 75% w okresie od 1 grudnia 2017 r. do 30 listopada 2018 r. i o 50% w okresie od 1 grudnia 2018 do 30 listopada 2019 r.".

4. "Organ podatkowy umorzył w 2012 r. zaległości podatkowe (4), odroczył terminy oraz rozłożył na raty płatności podatków i zaległości z tytuł tych zobowiązań (9) w łącznej kwocie 25 255,20 zł, pomimo że ww. nie udokumentowali okoliczności uzasadniających udzielenie tych ulg".

5. "Przedsiębiorcy rozpoczynającemu w 2011 r. działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych wydano zezwolenia (2), pomimo że do wniosków o wydanie tych zezwoleń przedsiębiorca nie dołączył dokumentu potwierdzającego jego tytuł prawny do lokalu, stanowiącego punkt sprzedaży napojów alkoholowych".

6. "W latach 2011-2012 z naruszeniem zasad podejmowano czynności windykacyjne wobec dłużników: a) upomnienia na zaległości podatkowe w łącznej kwocie 29 767 zł, zamiast bezpośrednio po ustawowych terminach płatności poszczególnych rat podatków (10), wysłano do dłużników dopiero po upływie 5 miesięcy; b) tytuły wykonawcze (9) na zaległości ogółem w kwocie 38 644 zł wystawiono od 2 do 12 miesięcy po bezskutecznym upływie terminów wyznaczonych na ich zapłatę i określonych w upomnieniach wysłanych do dłużników; c) pomimo braku w terminie wyznaczonym w upomnieniu doręczonym dłużnikowi wpłaty zaległości na kwotę 178 zł zaniechano wystawienia tytułu wykonawczego (1), co świadczy o braku systematycznej kontroli terminowości zapłaty zobowiązań pieniężnych".

7. "W latach 2011-2012 za pośrednictwem Gminnego Zespołu Oświaty i Kultury w Dygowie z budżetu gminy sfinansowano wydatki w kwotach odpowiednio: 130 43,26 zł i 201 870,56 zł funkcjonujących na terenie gminy 3 klubów sportowych, działających w formie stowarzyszeń, czym naruszono zasadę finansowania zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego z zakresu rozwoju sportu poprzez udzielenie dotacji tym klubom".

8. "Część oświatowej subwencji ogólnej w kwocie 320 377 zł z przekazanej gminie dnia 22 grudnia 2011 r. w wysokości ogółem 332 137 zł i przeznaczone ja wypłaty wynagrodzeń dla nauczycieli w styczniu 2012 r., wykorzystano w 2011 r. na sfinansowanie kosztów poniesionych na realizację zadania pn. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej na terenie Gminy Dygowo".

9. "Umowy (6) na wykonanie i montaż urządzeń na placach zabaw znajdujących się na terenie jednostki samorządu terytorialnego, na podstawie których 11 października 2010 r. gmina zaciągnęła zobowiązania pieniężne w łącznej kwocie 19 690,40 zł nie zawierały kontrasygnaty skarbnika".

10. "Wykonawcy wybranemu w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie umowy z dnia 22 października 2010 r., za wynagrodzeniem 1 268 800 zł udzielono zamówienia publicznego na przebudowę drogi gminnej w Pustarach. Pomimo, że w ogłoszeniu o zamówieniu oraz w specyfikacji istotnych warunków tego zamówienia zamawiający nie przewidział możliwości dokonania żadnych zmian postanowień umowy w stosunku do treści oferty, na wniosek wykonawcy z dnia 14 grudnia 2010 roku strony podpisały aneks do umowy zawartej 22 października 2010 r., którym dokonano zmiany terminu wykonania zamówienia".

Wójt Marek Zawadzki, który był obarczony dużą częścią nieprawidłowości jako nadzorujący określone działania, odniósł się do protokołu RIO: "Zasadniczo nie mam większych zastrzeżeń co do stwierdzonych nieprawidłowości, oczywiście zarówno ja jak i moi pracownicy dołożymy wszelkich starań, aby wyeliminować zaistniałe niezgodności, jednakże niepokoi mnie w wystąpieniu wysoki stopień uogólniania i generalizowanie niektórych nieprawidłowości (...). To były zwykłe ludzkie  niedopatrzenia. (...) Stwierdzenie, że umorzenia i odroczenia odbywały się bez udokumentowania jest krzywdzące, gdyż każdorazowo analizuję wniosek złożony o umorzenie lub odroczenie płatności podatku bardzo wnikliwie (...). Niewątpliwe zgadzam się ze stwierdzeniem zawartym  w końcowej części wystąpienia, że przeprowadzone czynności kontrolne oraz wnioski przyczynią się do poprawy gospodarowania środkami publicznymi. Jednakże bardzo proszę o rozważenie możliwości nieco łagodniejszego formułowania stwierdzanych nieprawidłowości. Wszyscy pracownicy zapoznali się z zalecanymi działaniami i otrzymali polecenie aby wyeliminować zaistniałe nieprawidłowości. Jeśli chodzi o powołanie instytucji kultury to postaram się  przekonać radnych o konieczności powołania tego rodzaju jednostki organizacyjnej".