Temat problemów z drzewami na ulicy Zdrojowej wzbudza dyskusje w różnym ujęciu. W tym wątku chciałbym się skupić na przeszłości, czyli tym jak te nasadzenia powstały i dlaczego.
Rozwijające się w trzeciej dekadzie XIX wieku uzdrowisko napotykało na różne problemy w okresie funkcjonowania twierdzy kołobrzeskiej. Podstawowym elementem ograniczającym rozwój miasta, był rdzeń twierdzy, który stanowiło średniowieczne miasto. Fortyfikacje nowożytne uniemożliwiały jego rozbudowę, dlatego rozbudowywały się przedmieścia. W zakresie nas interesującym, Kołobrzeg rozrastał się na północny-zachód jako Przedmieście Ujście (Münde). Budowa dworca kolejowego i nitki do portu, podzieliła miasto, wyodrębniając część północną. Niektóre inwestycje zdrojowe zrealizowano w obecnym Parku Teatralnym. Pozostałe objęły kwartał pomiędzy obecną ulicą Mickiewicza, Zdrojową, Reymonta i Rodziewiczówny. Ta część miasta, a także fragment wzdłuż ulicy Zdrojowej, bardziej na wschód, nazywał się „Strandstadt”. Od okolic obecnej ulicy Borzymowskiego na wschód było pole nazywane „Das Münder Feld”. Na planie miasta z 1890 roku niewiele się zmieniło w zakresie zasięgu zabudowy, natomiast likwidowana od 1873 roku twierdza, a właściwie jej fortyfikacje, były rozbierane, rowy forteczne zasypywane, a na ich przebiegu wytyczano nowe ulice, place, parki i skwery.
Kiedy więc powstały drzewa na ulicy Zdrojowej? Na zachowanej widokówce z przełomu XIX i XX wieku widoczna jest już zieleń, a to oznacza, że musiała powstać w tym okresie, ale tylko na odcinku do ul. Borzymowskiego. Potem lipami obsadzano kolejne ulice, w tym Marii Konopnickiej. Zachowało się zdjęcie z małymi drzewami z XX wieku. Dysponujemy także zdjęciem lip rosnących przy fabryce Lücka przy obecnej ul. Kasprowicza. Obiekt oddano pod koniec XIX wieku, a więc z początkiem XX wieku drzewa wciąż się rozwijały. Patrząc na okres sadzenia drzew, przypadał on na czasy, gdy dyrektorem miejskiego ogrodnictwa był Heinrich Martens (lata 1887-1926). Działanie to nie było odtworzeniem układu ulicy Zdrojowej od skrzyżowania z Mickiewicza do tzw. Ronda Znakomitego Przywódcy („Strandstadt”), gdyż tam znajdowała się granica Parku Teatralnego. Na nowej części odtworzono układ alei w postaci drzew po obu stronach ulicy, od południa osłaniając obszar miasta od terenów kolejowych, od północy tworząc ozdobę znajdująvych się tam nieruchomości. W ten sposób, w architekturze miasta przełomu XIX i XX wieku strefa uzdrowiskowa została wyodrębniona właśnie poprzez odseparowanie tego obszaru od części kolejowej, która w 1859 roku oddzieliła północne tereny od fortyfikacji głównych Twierdzy Kołobrzeg.
Zachowane zdjęcia z lotu ptaka pokazują nam kształt strefy uzdrowiskowej z granicą na drzewach na ulicy Zdrojowej i Kasprowicza. Trudno powiedzieć, jak ta część Kołobrzegu miała wyglądać docelowo. Wraz z zakończeniem drugiej wojny światowej i przekazaniem miasta polskiej administracji, były ważniejsze sprawy, niż zajmowanie się pielęgnacją drzew. Wiele z nich było zniszczonych, inne padły ofiarą powojennych zaniedbań. Obecnie, przy naszych ulicach rosną ogromne drzewa, bardzo płytko zakorzenione, które stają się coraz większym problem, gdyż nie w ten sposób zaprojektowano to rozwiązanie dla kołobrzeskiego kurortu. Wydaje się, że nie taki cel przyświecał dyrektorowi kołobrzeskiego ogrodnictwa. Warto zwrócić uwagę, że w ten sam sposób obsadzono dużą część ulic w Kołobrzegu. Chodziło o większą ilość zieleni pośród nowej, ale i starszej architektury. Na podkreślenie zasługuje fakt, że zarówno dobór roślinności jak i jej forma były wyszukane. Lipy na ulicy Zdrojowej nie znalazły się przypadkowo, gdyż jako drzewa ozdobne doskonale nadają się one do tworzenia alei. Co więcej, lipa ma właściwości lecznicze, więc jej zastosowanie w tym miejscu, tym bardziej nie jest przypadkowe.
Robert Dziemba
UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.
Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.