Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

bazylika kołobrzeg

Wydawać by się mogło, że o Bazylice Mariackiej w Kołobrzegu napisano już wszystko. W moich zbiorach, temu zabytkowi poświęcony jest osoby regał. To oryginalne dokumenty, kopie, wspomnienia, zdjęcia, a także książki i artykuły. Na przestrzeni wieków jest tego dość sporo. Kolejne pokolenia, jak pisał ostatni pastor tej świątyni – Paulus Hinz, widzą w tej świątyni strażnika wieczności spoglądającego na przemijanie. To żywy świadek historii, najstarszy w architekturze miasta, który widział tu wszystko. Stał się jednocześnie symbolem miasta dla samych kołobrzeżan, w pełni zasłużenie.

W ubiegłym roku rozpocząłem badania poświęcone temu zabytkowi. Zebrałem dostępną literaturę, zapewne nie całą, ale dużą większość. Zostało mi jeszcze kilka archiwów, w których znajdują się co większe zbiory poświęcone tej świątyni. Posiadam dość liczne wspomnienia powojenne, w tym cenny list i dokumentację, którą przysłał mi Feliks Ptaszyński, były wojewódzki konserwator zabytków i osoba, która uratowała bazylikę przed zniszczeniem, zamieniając ją na trwałą ruinę w okresie, gdy pojawiły się głosy o konieczności rozbiórki tego kościoła. Tak z miejskiego krajobrazu zniknęły aż trzy kościoły. Ten największy, na szczęście, udało się zachować.

Finał badań nad bazyliką zapisałem w tym roku do planu pracy Pracowni Historii Kołobrzegu w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Problem polega na tym, że takich badań nie da się przeprowadzić w zaciszu muzealnego gabinetu. To wymaga wielu godzin tłumaczeń, wpatrywania się w obrazy, wyszukiwania porównań, badania powiązań i wzmianek źródłowych w literaturze niemieckiej, wyjazdów studyjnych do innych miast (niestety, granica z Niemcami jest zamknięta), a działalność archiwów ograniczona. Moje wielkie podziękowania kieruję do rektorów i dziekanów zaprzyjaźnionych uczelni, dzięki którym mogę sięgać po zamknięte w bibliotekach książki. Dzięki temu, pomimo trudnej sytuacji udaje się posuwać w zaplanowanych działaniach się naprzód. Sporo unikatowych ilustracji do dziejów kolegiaty wyszukała także Anetta Bolechowska z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Niektóre zdjęcia nie były do tej pory publikowane. Darek Jakubowski wykonał dla mnie rysunek kolegiaty, nad którym pracowała także Agnieszka Kasperowicz, która naniosła historyczny, acz hipotetyczny zegar na westwerk mariacki. Będzie można zobaczyć na okładce książki.

W całej tej pracy nie chodzi o przetłumaczenie książek czy artykułów i dopisanie historii po 1945 roku. Polscy badacze mieli do dyspozycji zniszczoną świątynię. Mogli prześledzić wiele procesów budowlanych, jakie zaszły w tych ogołoconych z tynków murach przez całe stulecia. Pozwoliło to uzyskać odpowiedź na część pytań, jakie stawiali sobie niemieccy historycy sztuki, ale też spowodowały, że powstały nowe. Nie łudzę się, że w niemieckich i prywatnych archiwach jest jeszcze wiele zbiorów i pewnie nie do wszystkich uda się dotrzeć. Zobaczymy jednak, co w tej materii uda się osiągnąć. Pozwolę sobie wszakże zaznaczyć, że w części polskiej literatury nadal podaje się, że budowa kolegiaty rozpoczęła się w 1300 roku, co jest oczywiście pozbawione podstawy źródłowej i zostało przyjęte w latach 60-tych jako hipoteza, następnie przepisywana przez wielu historyków.

W tym roku obchodzimy 700 lat od pierwszej źródłowo wzmiankowanej informacji o tym, że w kolegiacie Marii Panny w Kołobrzegu odprawiona została msza. Zapewne nie była to pierwsza msza, ale pytanie, czy w tym czasie gotowy kościół w postaci korpusu trzynawowego i westwerku z jedną więżą – południową – nie mógł zostać poświęcony – uważam, że jest otwarte. Po co bowiem we wzmiance źródłowej zaznaczać odprawienie mszy, skoro takowe odprawiane były codziennie? Nad tymi kwestiami w literaturze nikt się nie pochylał, a warto, zwłaszcza w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania o etapowanie budowy tej świątyni, a także jej wyglądu w okresie średniowiecza.

Już w ubiegłym roku złożyłem propozycję wydania monografii o kołobrzeskiej bazylice do różnych instytucji. W zakresie patronatu honorowego, zainteresowanie w tym zakresie wyraził proboszcz Parafii Mariackiej – ksiądz Andrzej Pawłowski. Planowana praca ma być swoistym rodzajem podróży po dziejach sztuki chrześcijańskiej, ale w nawiązaniu do historii Kołobrzegu, Pomorza Zachodniego i ludzi, którzy z tymi terenami byli związani, jak rody patrycjuszowskie, księża i biskupi, pastorzy, a także ludzie sztuki i kultury. Na efekty tych prac będzie trzeba poczekać, gdyż obecnie jedyne, co jest gotowe i to zaledwie częściowo, to bibliografia książki. Przede mną tygodnie pracy i mam nadzieję, że późną jesienią uda nam się spotkać i przekazać kolejną opowieść, tym razem o najważniejszym kołobrzeskim zabytku.

Robert Dziemba
Na ilustracji wprowadzającej fragment kolegiaty z rysunku przedstawiającego widok z obecnej ul. Mariackiej w kierunku wschodnim, Lyonel Feininger, 1930 r., ze zbiorów autora.

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama